1939-1950

In het voorjaar van 1941 werd mij op voorstel van ons oud-bestuurslid en vroegeren secretaris Mr. W.M. Kolff te Deil (Gld.) door mijn mede-bestuursleden van onze Familie Vereeniging gevraagd of ik mij wilde belasten met het samenstellen van een boekwerkje, waarin zouden worden vermeld de belevenissen van onze gemobiliseerde verwanten, met het doel deze verzamelde berichten voor het nageslacht te bewaren. Als oudste in militairen rang, meende ik deze opdracht gaarne te moeten aanvaarden. Reeds een belangrijk deel van de gegevens had ik verzameld – althans voor zooverre dit in bezet Nederland mogelijk was – toen onze vereeniging door den Commissaris voor niet-commercieele verenigingen en stichtingen onder toezicht werd gesteld en ons werd opgedragen een afschrift van alle uitgaande stukken aan zijn bureau te zenden. Wel, dat zouden wij zeker niet doen.
In dien tijd was ik ook penningmeester van onze Familie Vereeniging en met alle kasbescheiden van de Vereeniging en van het Familie-Ondersteuningsfonds, liet ik alle zich in mijn bezit bevindende aantekeningen mede onderduiken.

Dit was niet zo eenvoudig, omdat ikzelf op 18 december 1942 mijn huis te Wassenaar moest verlaten (zie de afbeeldingen, met tekst van de verordeningen; zie ook: De Colve II) en door de Duitschers naar Gelderland, oostelijk van den IJssel werd verbannen. Wij wisten echter westelijk van deze rivier nabij Epe (Gld.) een onderdak te vinden. Hier verbleef ik met mijn gezin tot Juni 1943, toen ook deze woning op last van de bezetters werd gevorderd. Ik had intusschen een woonschip gekocht, waarmede wij in vele étappes naar westelijk Nederland terugkeerden. Aan boord van de ‘Caeghschuyt’ (zie vergunning) (zie noot) heb ik nog juist het einde van de bezetting kunnen halen, want ons scheepje was eenige malen bijna een prooi van de Duitsche aasgieren geworden.
U moge hieruit blijken hoe alle bescheiden en gegevens dermate – gedeeltelijk opzettelijk – waren door elkaar geraakt, dat het aanvankelijk niet wel mogelijk was met een geordend verhaal te beginnen.
In 1950 besloot ik de belevenissen van onze verwanten, die in Nederlandsch-Indië hadden dienst gedaan, ook in dit boekje op te nemen, zoomede het Bericht omtrent den oorlogsvrijwilliger Thomas Humphry Egeler, Sergeant-Instructeur bij de Rhodesian Rifles, op 29 februari 1944 omgekomen bij Salisbury in Zuid-Rhodesia, welk bericht ik thans van wijlen zijn vrouw, Mevrouw T.A. Egeler-Kolff mocht ontvangen.

Tengevolge van de uitbreiding van mijn taak, heeft de samenstelling van dit boekje meer tijd gevergd dan ik aanvankelijk had verwacht. Maar nu is het dan gereed. Ons bestuur thans heeft besloten het op 5 mei 1955 te doen verschijnen, ter gelegenheid van de Herdenkingsfeesten, in verband met onze bevrijding, op dien dag tien jaren geleden. Bewerkt heb ik de berichten van of over 25 leden en medeleden. Hiervan waren 16 leden – naamdragers Kolff – en 9 medeleden.

Een verdeeling naar wapens en dienstvakken volgt hieronder, waarbij wel een groote voorkeur voor het wapen der Artillerie is gebleken.
Kon. Ned. Marine: 2
Militaire Luchtvaart: 2
Wapen der Infanterie, incl. Gasdienst: 4
Wapen der Arillerie: 7
Wapen der Cavalerie, incl. Pantsertroepen: 2
Korps Motordienst: 1
Militair Geneesk. Dienst: 1
Oorlogsvrijwilligers: 4
Sub ttl. 23 Mr. W.M. Kolff en J.C. Kolff: 2

Tenslotte nog een enkel bericht over de beide zonen van wijlen J.Kolff, arts te Beekbergen en mevrouw A.P. Kolff-de Jonge, die zich op 10 Mei 1940 als oorlogsvrijwilliger hebben gemeld. Over hen is namelijk geen afzonderlijk bericht opgenomen.
C. Kolff Jzn., geb. 1912 te Beekbergen en wonende te Leeuwarden meldde zich vrijwillig te ’s Gravenhage; hij werd aangenomen als militair chauffeur en als zoodanig tewerkgesteld.
G.C.M. Kolff Jzn., geb. te Beekbergen 1920 en verblijvende te Kampen, vertrok op 11 Mei 1940 vandaar per rijwiel naar het kamp bij Laren (N.H.), waar hij zich als oorlogsvrijwilliger aanmeldde. Na gekleed en uitgerust te zijn werd hij ingedeeld bij 20 R.I. Reeds na een maand werd hij gedemobiliseerd als gevolg van de plaatsgevonden capitulatie. Hij ging terug naar kampen om zijn studie aan de H.B.S. voort te zetten. De Berichten heb ik niet in alphabetische volgorde in het boekje opgenomen. Ik vond het voor een duidelijker overzicht gewenscht om de verwanten, die in Nederland hebben dienst gedaan, te vermelden in de volgorde van de groote eenheden, waarbij zij hun taak hebben vervuld.

volgt de Militaire Luchtvaart. Vervolgens de groote eenheden van het Veldleger (… III L.K. – Brigade A – II L.K. …) in de volgorde waarin zij aanvankelijk waren opgesteld in de voorste lijn van het Veldleger, front oost. Dan volgt I L.K., langs de kust. Op het bijgevoegde kaartje zijn de legeringsgebieden ingeschetst. Ik dank het cliché van dit kaartje aan de welwillendheid van de N.R.C. en den militairen medewerker van dit blad.
De berichten over Mr. W.M. Kolff en die over J.C. Kolff heb ik vermeld tusschen die over, resp. van onze Gemobiliseerden en wel het Bericht over Mr. Kolff bij Brig. A. welke Brigade in de Betuwe gelegerd was en het bericht over Johannes Cornelis Kolff zult u aantreffen bij het I L.K. in welks legeringsgebied Delft was gelegen. En dan volgt hier (op pagina ‘Overzicht Berichten’ [Red.]) een overzicht van onze 25 verwanten in de volgorde, waarin zij in het boekje zijn opgenomen.

Johannes Marius Kolff, (CBCD XVIv)