Daar was in de allereerste plaats de kapitein M.A.A. Strijers, die vanaf het begin van de mobilisatie tot omstreeks 23 April regiments-adjudant, dus mijn rechterhand was geweest. Hij was lichamelijk niet sterk, doch was overigens een voortreffelijk medewerker. Op advies van den regimentsarts moest hij 6 weken volledig rust nemen en dus vertrok hij naar Epe, zijn woonplaats.
Daar zat ik dan nu met elken dag kans op een oorlog en geen van de res. kapiteins van mijn regiment (beroepskapiteins had ik niet meer) geschikt om den kapitein Strijers voor langeren tijd te vervangen.

Tot daar, einde April een comp. PAG (Pantser Afweer Geschut) min twee Sectiën op mijn regiment gedirigeerd werd; het geheel stond onder bevel van den kapitein L.T.F.J.S. van Embden. De lezer zal zich herinneren, dat ik einde Maart 1940, ter gelegenheid van het bezoek van den O.L.Z., den Generaal Winkelman (zie introductie) naar aanleiding van diens vertrouwelijke mededeelingen om meer Pantserafweerkanonnen gevraagd had. Nu kreeg ik niet alleen de kanonnen, maar wat nog veel belangrijker was, een kapitein adjudant. Het zal U wel duidelijk zijn, dat ik den kapitein van Embden onmiddellijk tot regiments adjudant bestemde, al had hij aanvankelijk niet veel animo voor deze functie. Hij meende namelijk als een kat in een vreemd pakhuis te komen. Ik heb daarop eenige dagen lang met den kapitein van Embden mijn geheele vak tot in de verste uithoeken doorkruist en met hem alle opstellingen bezocht en toegelicht welke taken aan de onderscheidene wapenen waren toebedeeld, hetgeen nader aan de hand van kaarten en vuurplannen werd verduidelijkt. Inderdaad brak eenige dagen later de verwachte oorlog uit. Maar ik aarzel niet te verklaren, werking tusschen den kapitein van Embden en mij gedurende de oorlogsdagen en ook later niets heeft ontbroken en dat wij, die elkaar vroeger niet kenden, groote vrienden zijn geworden.

En dan wil ik hier gaarne herdenken al wat officieren, onderofficieren en manschappen van de drie bataljons en de toegevoegde wapenen hebben gedaan; zij hebben een groote plichtsbetrachting en goede discipline getoond en de nachtelijke terugtocht van 13 op 14 Mei, van ca. 50 K.M. van uit het gebied om Kesteren naar Vianen na vijf dagen en nachten onafgebroken dienst, zonder aflossing, grenst aan het ongelooflijke.

Met evenveel genoegen denk ik terug aan veldprediker en aalmoezenier, aan den regimentsarts en zijn zes bataljonsartsen, aan den paardenarts en aan den officier, belast met het toezicht op het automateriaal. Zij verdienen lof; zij behoorden tot de ouderen, zij hadden meer ervaring en zij wisten zoo noodig zelfstandig te handelen.

Op mijn Cp. had ik een aantal officieren te werk gesteld, o.m. als plv. regiments adjudant, als ultkijk officier en eenige officieren ten behoeve van de registratie en sorteering van de vele inkomende en uitgaande berichten, want dit werk ging dag en nacht door.

De President van Liberia had mij eens bij een bezoek aan een Stamhoofd in de binnenlanden voorgesteld als "This
white man, who has my cars and eyes in a country very far away, where the gin comes from."
Ik had dat van die ooren en oogen goed onthouden en ik had dat verhaaltje telkens weer opnieuw bij theorieën aan mijn officieren voorgehouden. Het heeft geweldig ingeslagen en men begreep, dat wanneer men van mij bevelen wenschte te ontvangen vanuit de duisternis van mijn Cp. en over het ledig gevechtsveld, men berichten diende te zenden en nog eens weer berichten, ook negatieve vanuit het voorterrein, de frontlijn en de flanken.

Het gevolg is geweest, dat toen de oorlog eenmaal was uitgebroken de telefoon in mijn Cp. roodgloeiend stond en dat het Register voor Inkomende en Uitgaande Berichten en Bevelen tot een dik boek is uitgegroeid. Ik heb dit boek in mijn veilige bewaring behouden, waarbij ook nog zijn te voegen vele motorordonnansberichten en enige postduivenmeldingen van de Voorposten d.d. o.m. 13 Mei, 11.30. Belangrijke berichten werden doorgegeven aan J 67 (Jan 67), de schuilnaam voor C. Brig. A. Alle onderdeelen hadden een schuilnaam, zelf was ik Lodewijk 87.

En dan nu nog een enkel woord over de Rhenensche Spoorbrug. Toen op Maandag 13 Mei om 12.25 de vijand het Noordel. bruggehoofd bij Rhenen bedenkelijk dicht naderde, vroeg ik mij af of het nu niet de hoogste tijd werd om de brug te doen springen. De rivier de Lek en dus ook de overgangen behoorde tot het vak van de IVe Divisie. Ik verzocht dus op dien 13 Mei aan C. Brig. A. om over het springen van de brug overleg te willen plegen met C. IV Div.
Om 12.32 berichtte C. Brig. A. mij, dat aan mijn verzoek gevolg was gegeven. Maar er gebeurde niets en intusschen drongen de Duitschers steeds verder op en zooals reeds in mijn Bericht medegedeeld, lag mijn Detachement aan de Spoorbrug om 16.20 onder zeer zwaar Duitsch artillerievuur. Onder dekking van dit vuur bezetten de Duitschers het noordelijk bruggehoofd, zoomede de belde brugwachtershuisjes. Om 17.58 bleek, dat de vernielingsploeg, uitgezonden door de IVe Divisie, de springlading niet meer kon bereiken. Ik stelde toen C. Brig. A. voor om de springlading door middel van artillerlevuur tot ontsteking te brengen, welk verzoek werd ingewilligd. Eindelijk om 19.15 ontving ik de verheugende tijding, dat een boog en een peller uit de brug vernield waren en juist op tijd tegenover de steeds opdringende Duitschers.
Ik ben over deze brug wat uitvoerig geweest. Er is namelijk vele maanden later vanwege een hoogeren officier, verbonden aan den Staf van het Hoofdkwartier Veldleger beweerd, dat ik geen maatregelen zou hebben mogen nemen tot het opruimen van die brug, want ik zou niet hebben kunnen beoordeelen of de brug nog eens noodig zou zijn geweest voor het overtrekken van "Bondgenootschappelijke troepen"! Ik vond dit een bekrompen standpunt. Inlichtingen omtrent de eigen en vijandelijke posities hebben wij nimmer gekregen, doch uit onze eigen - toch min of meer gebrekkige radioberichten - wisten wij maar al te goed, hoe naast ons Veldleger, de Belgische troepen en evenzoo de Fransche en Engelsche legers in snel tempo teruggingen.
Hadden wij dan voor "Bondgenootschappelijke hulp" te wachten? Mijn gedachtengang was: de brug weg en geen Duitsche tanks in den rug van onze troepen in Noord Brabant. Had het met de brug soms juist zoo moeten gaan als met de groote veerpont bij Opheusden, die op 11 Mei nog in alle rust aan den noordel. oever van de Lek lag? Ik heb die pont om 18.38 door artillerievuur tot zinken doen brengen. In den goeden ouden tijd zou een korporaal voor zijn onderofficiers examen zijn gezakt, wanneer hij verzuimd zou hebben om tijdig een roeibootje van den vijandelijken oever te hebben weggehaald.

Ten slotte, moge ik nog hieraan toevoegen, dat door mij niet steeds die afkortingen bij het aanduiden van militaire
onderdeelen en benamingen zijn gevolgd, zooals deze in onze Reglementen en Voorschriften waren voorgeschreven. Deze afkortingen zouden het Bericht voor niet deskundige lezers moeilijk te volgen hebben gemaakt.