bijdrage door: Marius Kolff (CBCD XVIIw4)
In de Genealogie: Louis Charles (B XVf) en zijn zoon Louis Charles (B XVIf) |
Het verblijf van de Duitse kroonprins op Wieringen en de twee burgemeesters Kolff is een interessant gegeven waarover meer te vermelden valt. Voorlopig hier slechts: op de 1e pagina een gedeelte van de Genealogie (B, laatste generatie), op de 2e pagina een artikel uit ‘Het Leven’, 1927, en op de 2e en 3e pagina tekst overgenomen van de historische site over Wieringen (link naar die site op 3e pagina). |
XVf. Louis Charles Kolff (R.O.N.) (Historie), geb. Arnhem 25 dec. 1867, directielid/-medewerker van het familiebezit Suikerfabriek Kandang Djatie te Kraksaän, Residentie Probolingo, Ned. Oost-Indië 1888-1889, wijnhandelaar te Amsterdam 1891-1892, volontair ter secretarie en gemeenteraadslid te Wassenaar 1893-1896, burgemeester van Wieringen 1896-1902 en 1920-1922, Lid Prov. Staten van Noord-Holland 1900-1902, overl. Hippolytushoef 27 juni 1922, tr. Bonn 2 april 1891 Jacoba Theodora Auguste Hageman, geb. Zweibrücken (Bayerische Pfalz) 4 febr. 1866, overl. Bergen (N.-H.) 4 mei 1940, dr. van Joannes Marie en Bertha Hancke.
Uit dit huwelijk:
1. Gualtherus Frederik Adriaan Kolff, geb. Amsterdam 1 april 1892, directeur N.V. Handelsmij. Kukenheim & Co. te Semarang, overl. Amsterdam 23 april 1955, tr. 1e Arnhem 4 sept. 1915 Cornelia Sara Bondam, geb. ‘s-Hertogenbosch 6 aug. 1887, overl. Arnhem 15 sept. 1918, dr. van Mr. Adrianus Cornelis en Jkvr. Cornelia Sara Tjarda van Starkenborgh Stachouwer; tr. 2e Georgetown (Penang, Malakka) 25 dec. 1919 (door echtsch. ontbonden Soerabaja 11 sept. 1935) Maria Lina Leerink, geb. Doetinchem 17 jan. 1893, overl. Oosterbeek 9 dec. 1978, dr. van Gerard en Johanna Hendrika Hendriks; zij hertr. Soerabaja 12 jan. 1937 Hendrik Nijk en tr. 3e Amsterdam 8 sept. 1949 Albert Johannes Coops.
3. Mr.dr. Berthus Joan Karel Kolff (Bestuur 1926-1931, 1938-overl.), geb. Wassenaar 20 okt. 1894, medewerker Nationale Bankvereeniging 1920, directeur Nationale Bankvereeniging kantoor Dordrecht en districts-directeur Nationale bankvereeniging district Zuid-Holland-Zeeland 1925, directeur provinciale kantoren Rotterdamsche Bankvereeniging 1933, directeur Rotterdamsche Bankvereeniging N.V. 1938, lid bestuur Bond voor den Geld- en Effectenhandel in de Provincie, lid Raad van Bijstand Rotterdamsche Bankiersvereeniging, consul-generaal van Finland te Rotterdam 1939, reserve 1e luitenant veldartellerie, overl. Rotterdam 10 sept. 1942, tr. Rotterdam 3 mei 1921 Tonia Adriana Kolff (zie CBCC XVs.2), geb. Rotterdam (Kralingen) 24 mei 1899, overl. Rotterdam 25 sept. 1983, dr. van Adrianus Antonie en Luise Johanna Elisabeth Schultz.
XVIf. Louis Charles Kolff (R.O.N.) (Bestuur 1931-1938) (Historie), geb. Wassenaar 1 juni 1893, burgemeester van Wieringen 1922-(1942), 1945-1958, res.-1e luitenant art., overl. Zutphen 7 juni 1970, tr. Rheden (De Steeg) 28 aug. 1918 Jkvr. Cornelia Maria van Heurn, geb. ‘s-Hertogenbosch 13 juli 1895, overl. Zutphen 17 jan. 1967, dr. van Jhr. Nicolaas Cornelis en Jeanne Cornélie Pichot Lespinasse.
Uit dit huwelijk:
1. Nicoline Cornelia Jacoba Kolff (Bestuur 1947-1950), geb. Velp 15 juni 1919, laatstelijk adjunct-directrice Bejaardencentrum Den Bouw te Warnsveld, overl. Zutphen 21 juni 1998.
2. Jacoba Elisabeth Kolff (De Colve XVI) (De Colve XVII), geb. Velp 18 juli 1921, laatstelijk oud-hoofd kraamafdeling Alg. Ziekenhuis Het Nieuwe Spittaal te Warnsveld, overl. Zutphen 21 febr. 2011.
3. Mr. Louis Charles Kolff (Bestuur 1954-1969), geb. Hippolytushoef 23 maart 1924, oud-gemeentesceretaris gem. Bloemendaal, oud-secretaris Kamer van Koophandel & Nijverheid Curaçao en algemeen directeur Avila Beach Hotel Curaçao, overl. Utrecht 12 februari 2005, tr. Curaçao 13 jan. 1970 Trijntje van der Plas, directeur Avila Beach Hotel Curaçao, geb. Katwijk aan Zee 27 dec. 1926, dr. van Cornelis en Neeltje Blonk.
Marius (CBCD XVIIw4), webmaster, toen secretaris (nu voorzitter) van de Vereniging, bezocht de begrafenisplechtigheid van Louis Charles ‘de 3e’ (hier onder B XVIf3) in februari 2005 te Bloemendaal, voegt deze persoonlijke opmerking toe:
Bij zijn begrafenis in 2005 te Bloemendaal werd Louis gememoreerd door Bloemendalers als de man die in Bloemendaal voor zo vele jaren bekend stond als ‘de man en zijn hond’; een man altijd samen was met zijn hond, waar hij ook ging. Zo werd er stilgestaan bij Louis die samen met zijn hond dagelijks urenlang door de duinen van Bloemendaal liep. Dit was in de jaren voor hij naar Curaçao vertrok waar hij trouwde. Zijn laatste wens was begraven te worden in de duinen van Bloemendaal omdat hij daar zijn mooiste jaren had doorgebracht, samen met zijn hond.
Uit ‘Het Leven’, 1927
“De Duitsche ex-kroonprins ten bezoek op Wieringen.
Dat de ex-kroonprins Wieringen, waar hij zoo lang gewoond heeft, niet vergeten kan is te begrijpen, en hij is dan ook deze week weer zijn oude kennissen wezen bezoeken : de fotograaf van ‘Het Leven’, die natuurlijk niet ontbrak, vond den prins bereid, expresselijk voor ons blad te poseeren met burgemeester Kolff, welke foto men in het midden ziet. Voorts l.b. de prins voor zijn oude wooning, de pastorie van Oosterland, – rechts de prins te midden van zijn kennissen aan Den Oever , – links beneden, een unieke foto op het gemeentehuis met burgemeester en secretaris en rechts, bij hoefsmit Leyt, den ouden vriend, waar de prins, tijdens zijn verblijf op Wieringen, indertijd, zoo dikwijls werkte.”
Uit: De Geschiedenis van Wieringen
(zie link op de volgende pagina)
Na de wapenstilstand van 1918, die in feite neerkwam op een Duitse nederlaag en de socialistische opstanden in Duitsland vluchtten de Duitse keizer en zijn zoon, kroonprins Friedrich Wilhelm V.E.A. von Hohenzollern, Prinz von Preussen, van het Vlaamse oorlogsfront naar Nederland. Zij vroegen hier asiel aan, wat hen zonder veel moeite werd verleend. De Nederlandse regering had er wel even een probleem bij, want de beide bannelingen moesten gehuisvest worden. In 1918 was Wieringen nog dusdanig afgelegen dat het voldeed als verbanningsoord voor de voormalige kroonprins van Duitsland. Op 22 november 1918 arriveerde hij met zijn gevolg en nam zijn intrek in de oude pastorie van Oosterland, aan de Akkerweg. Eventjes was Wieringen wereldnieuws en foto’s van de prins die hoefijzers smeedde in de smederij van zijn vriend de smid Luyt, aan de Nieuwstraat in Hippolytushoef gingen de hele wereld over.
Na bijna 5 jaar (10 november 1923 om precies te zijn) was de prins weer vertrokken. De toenmalige Duitse regering onder Stresemann had hem toestemming gegeven om terug te keren naar Duitsland. Even dacht hij nog het oude regime te kunnen herstellen (het was de periode van hyperinflatie, Duitsland was compleet geruïneerd, dus waren er kans voor een sterk bewind), maar dat zat er niet in.
Hij verliet Wieringen met stille trom (overigens met medeweten en medewerking van de Nederlandse overheid), een aantal vermeende bastaardkinderen en materiaal voor sterke verhalen achterlatend waar men decennia mee vooruit kon. Vermaard is bijvoorbeeld het verhaal van de papieren badpakken die de kroonprins aan de meisjes van Wieringen zou hebben uitgedeeld. Toen ze de badpakken gingen uitproberen bleken ze in water op te lossen. De kroonprins keek uiterst geïnteresseerd toe.
Na zijn terugkeer naar Duitsland heeft de ex-kroonprins nooit meer de vooraanstaande rol kunnen spelen die hij voor zichzelf in gedachten had. Tot zijn dood, in 1951, leefde hij vrij anoniem, als een soort van relikwie van een voorbije en nooit meer terugkerende periode. Tijdens de tweede wereldoorlog moet hij nog geprobeerd hebben enige invloed uit te oefenen bij de Duitse autoriteiten om zijn oude vriend, burgemeester Kolff vrij te krijgen. Deze was toen samen met andere Noord-Hollandse burgemeesters gegijzeld in het Brabantse Haaren. Als de kroonprins al hooggeplaatste Duitsers zoals Seyss-Inquart of Rauter hierover heeft aangesproken, dan heeft dit in ieder geval niet het gewenste effect gehad. De burgemeester kwam niet eerder vrij.
Bijna 80 jaar na zijn schielijke vertrek van Wieringen is de kroonprins weer nieuws: de gemeente laat onderzoeken of het haalbaar is het verblijf van de kroonprins op Wieringen toeristisch uit te buiten. Gedacht wordt aan een vaste expositie op een nog onbekende locatie en een route langs belangrijke punten met betrekking tot het verblijf van de kroonprins. Zoals gebruikelijk (helaas), een nog zeer prematuur plan. Wie weet horen we er meer over en in dat geval zal het ook op deze pagina worden vermeld.
Kolff werd geïnterneerd door de Duitse bezetter in 1942; na de bevrijding in 1945 keerde hij terug naar Wieringen waar hij burgemeester bleef tot 1958.
Op de website Geschiedenis van Wieringen (Geschiedenis, WOII) staat hierover:
Op 13 juli 1942 werd de burgemeester van Wieringen, de heer Louis Charles Kolff jr. verzocht voor een bespreking met de commissaris van de provincie Noord-Holland naar Haarlem te komen. Aldaar aangekomen is hij samen met 9 andere Noordhollandse burgemeesters gearresteerd en in gijzeling genomen in het Grootseminarie van Haaren (waar nog meer vooraanstaande burgers werden vastgehouden, net als in het bekendere nabijgelegen St. Michielsgestel). Er werden NSB-burgemeesters in hun plaats benoemd.
De vrouw van Kolff heeft nog geprobeerd om de vriendschap met de ex-kroonprins van Duitsland, die voortkwam uit de periode dat de laatstgenoemde verbannen was op Wieringen, te gebruiken om haar man vrij te krijgen. Of dit gelukt is, is niet duidelijk. De secretaris van de ex-kroonprins heeft een brief geschreven waarin wordt aangegeven dat deze erg bedroefd was dat de familie Kolff nu ook te lijden had onder het oorlogsgeweld. Hij belooft zijn invloed aan te wenden, maar of hij dat ook gedaan heeft is onbekend.
In ieder geval is Kolff voor de bevrijding weer vrijgelaten, maar als enige gegijzelde mocht hij niet terugkeren naar zijn woonplaats. Van de Duitsers mocht hij zich zelfs niet in Noord-Holland begeven. Het waarom hiervan blijft ook onbekend.
Op 31 maart 2012 opende op Wieringen het Bezoekerscentrum bij het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont. Ter gelegenheid van deze opening overhandige de heer Drs. C.J. (Cees) van der Sluijs een wandelstok met zilveren greep van Mr. Louis C. Kolff jr. (B XVIf). Bij deze overhandiging was de heer Van der Sluijs, onder meer executeur-testementair van Coby Kolff (zie hieronder), blij verrast te merken dat er in het museum zelfs een speciale vitrine aan de twee burgemeesters Kolff was gewijd. Hij merkt daarover op: “Eergisteren was ik aanwezig bij de opening van het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont te Stroe op Wieringen en bij die gelegenheid overhandigde ik een wandelstok met zilveren greep van burgemeester L.C. Kolff Jr. in navolging van de eerdere schenkingen met een duidelijk Wierings stempel die ik aan dit museum deed. Tot mijn verrassing had men reeds een hele verzorgde grote vitrine gewijd aan de familie Kolff en met deze schenkingen en andere zaken ingericht. Ik was aangenaam verrast en het is een mooie nagedachtenis aan de familie, nu met Coby Kolff de laatste geboren Kolff van deze familetak overleed. (..)”
Download (Adobe document) hier de speech van Van der Sluijs bij de overhandiging van de wandelstokin maart 2012. Er zijn wat artikelen gewijd aan de opening van het bezoekerscentrum en de vitrine Kolff komt ook ter sprake. Bekijk bijvoorbeeld de pagina’s van Noordkop Nieuws en Wieringer Nieuws. In Wieringer Nieuws staat dat het Geslacht Kolff is uitgestorven. Dat is natuurlijk een vergissing die ongetwijfeld voortkomt uit een mededeling dat de Tak B, waar de burgemeestersfamilie uit voortsproot, met het overlijden van Coby Kolff uitgestorven. Juist in dit jaar is de uitgestorven Tak B goed herdacht met de dit jaar verschenen biografie van Dirk Hendrik Kolff (zie voor de biografie: ‘Driftig van Spraak, levendig van gang‘) die ook verkrijgbaar is via de webwinkel van de familievereniging Kolff.
Opmerking van de webmaster:
Louis Charles Kolff sr. was burgemeester van Wieringen van 1896 tot 1902 en van 1920 tot 1922. Het verhaal gaat dat hij in 1920 opnieuw op die post werd benoemd vanwege het verblijf van de Duitse kroonprins op het eiland (november 1918 – november 1923, korte bezoeken daarna, zoals in 1927). Louis Charles sr. overleed in 1922 en zijn zoon Louis Charles jr. volgde hem op als burgemeester van Wieringen (1922-1942, 1945-1958).
Zie ook 15 burgemeesters