beschrijving van de rotterdamse hofpoort
de hofpoort stond van het midden van de 14e eeuw tot 1833 in rotterdam
tussen het riviertje de binnenrotte en het kanaal de delftse vaart
aan het einde van de stadsstraat het oppert
de poort was genoemd naar het hof van weena (wedena),
een kasteel dat aan de noordrand net buiten het rotterdamse stadsgebied
lag
(in het gedeelte dat tegenwoordig vaak de landstad genoemd wordt)
de hofpoort was aanvankelijk waarschijnlijk een vesttoren
die pas later op verzoek van de heren van weena werd doorgeslagen
om een snelle en veilige verbinding tussen kasteel en stad mogelijk te maken
het kasteel werd in 1426 verwoest
|
|
de 'derde' hofpoort (1614-1778)
the 'third' hofpoort (1614-1778) |
|
description of the rotterdam hofpoort
the rotterdam city-gate named hofpoort
stood from the
middle of the 14th century untill 1833
between two waterways, binnenrotte
and delftse vaart,
at the end of a street named oppert
the gate was named after the hof of weena
(hof = court, here it means a fortified
mansion,
or a rudimentary castle)
located just outside
the northern city walls
the hofpoort was a wall tower that got cut through to make a safe connection between the hof and the city
this was following the request by the
lords of the castle
this castle was detroyed in 1426 |
nadat de poort al eens vernieuwd was werd in 1614 een geheel nieuwe, stenen poort gebouwd
een valbrug gaf de poort allure en
maakte verkeer vanaf de oppert over de singel, naar buiten de vesting, mogelijk
deze poort werd afgebroken in 1778:
poorten en wallen hadden toen hun verdedigingsfunctie voor de stad verloren
een nieuwe, decoratieve hofpoort, ontworpen door ene dollond,
werd
neergezet:
op een massieve basis rustte een hoge zuil en
aan de voet van de zuil hielden vier leeuwen de wacht
(ontworpen door johannes keerbergen)
- de valbrug werd vervangen door een draaibrug zodat scheepvaartverkeer
mogelijk bleef
deze poort deed vijftig jaar dienst, daarna begon rotterdam flink te groeien:
het verkeer eiste meer ruimte en daarvoor werd de poort in 1833 afgebroken,
de singel werd gedempt
het plein dat zo ontstond kreeg de naam hofpoortplein, in 1868 omgedoopt tot hofplein
de vier leeuwen vonden, na enkele jaren opgeslagen te zijn geweest,
een plaats op de in 1861 gelegde koningsbrug
die de boompjes met het haringvliet verbond (over de toegang vanaf de maas tot de oude haven)
deze brug, die in de volksmond de vier leeuwenbrug genoemd werd,
overleefde het bombardement van mei 1940, maar niet de watersnoodramp in 1953:
door de aanleg van een zware dijk, om dergelijke rampen voortaan te voorkomen
ontstond de huidige maasboulevard, waarvoor de koningsbrug moest verdwijnen
- de plek waar de brug lag, heet nu koningsdam
drie leeuwen zijn nog in rotterdam te zien: ze liggen er langs de maasboulevard,
ongeveer ter hoogte van tropicana,
een is cadeau gedaan aan de mariniers,
vanwege hun heldhaftige verdediging van rotterdam in mei 1940;
deze ligt bij een van hun kazernes op de veluwe
de naam vier leeuwenbrug leeft nog voort:
velen noemen nu de huidige regentessebrug bij deze naam:
op deze
brug, die over de wijnhaven ligt staan vier kleine zittende leeuwtjes |
|
dollond's hofpoort (1778-1883)
aan het einde van de oppert
dollonds' hofpoort (1778-1883)
as seen from the end of
the street oppert |
|
after one earlier renewal of the gate an entirely new, stone and larger
hofpoort
was constructed in 1614
traffic of horses and carriages got
possible through the gate because a strong draw-bridge
connected the
oppert with the countryside across the outer city moat (canal),
which stood until 1778 when it got pulled down because then
city gates, moats
and walls lost their defensive function
a new, more decorative hofpoort
(designed by a certain dollond) got erected:
on a massive foundation
a high column reached upwards;
at the foot of the column four massive
stone lions
(design johannes keersbergen) were on guard,
the
draw-bridge got replaced by a swing-bridge in order to keep the broad
moat open for shipping
this gate served for 50 years until rotterdam started to grow immensely
and
traffic demanded more and more of the city's space
and for this reason
the gate got demolished in 1833
the moat was filled in and gave room for a large square
which initially
bore the name hofpoortplein
(later, 1868 by council resolution,
renamed hofplein)
the lions were stored away for a couple of years
but later to be found
at the koningsbrug
('king's bridge'; the bridge across oude
haven's connection to the river maas)
which got the nick
name 'four lions bridge'
the bridge survived the may 1940 bombardment of rotterdam,
and the big flooding of
1953,
but not the consequent delta plan
which included a large
dike along the banks of the maas
the bridge had to make way for a dam
and - partly - for the new boulevard
on the river dike
three of the lions are still to be seen at rotterdam:
they found a place overlooking
the river maas and the maas boulevard;
one was given to the marines
that defended rotterdam fiercely
until the bombing in may 1940 urged the city and holland to surrender
the bombardment destroyed the part where the hofpoort once stood
the name 'four lions bridge' is still alive: many have given this nickname
to the regents bridge which has four lovely little sculptures
of lions on its railing |
|
|
hofpoort in jaartallen |
|
|
|
1426 |
|
in stadsrekening (1426-1427): eerste vermelding over de poort:
stormschade aan poorten en omtuining
o.a. aan het kleijn poortgen nabij delftsche poort
(oorsprong mogelijk vesttoren die later is doorgeslagen en vanwaar
brug over vest naar hof van weena) |
ca. 1540 |
|
tegelijkertijd met vernieuwing delftsche poort wordt
de kleine poort,
nu voor het eerst hofpoort genoemd, vernieuwd, nu
van steen |
1614 |
|
bouw nieuwe hofpoort |
1618 |
|
poort meer allure doordat er nu een valbrug over
de veste bij wordt aangelegd |
1778 |
|
afbraak oude hofpoort
bouw nieuwe, decoratieve hofpoort (ontwerp:
dollond) met vier leeuwen (van beeldhouwer johannes keerbergen)
naam voorloper plein: slagveld |
1829 |
|
kolk of gracht tussen delftsche en hofpoort wordt
gedempt
naam plein: hofpoortplein |
1833 |
|
rotterdam groeit snel; het verkeer eist meer ruimte:
hofpoort wordt afgebroken
de vier leeuwen worden opgeslagen
op hofpoortplein tussen 1853 - 1867: veemarkt |
1861 |
|
koningsbrug wordt aangelegd: verbindt, over toegang
vanaf de maas naar de oude haven, boompjes met oosterkade
de vier leeuwen worden ter decoratie op deze brug geplaatst:
de brug
krijgt daardoor in de volksmond de bijnaam 'vier leeuwenbrug' |
1868 |
|
raadsbesluit: hofpoortplein wordt hofplein |
1940 |
|
bommen en de daardoor veroorzaakte vuurzee
vernietigen de binnenstad, ook het hofplein en omgeving
(en daarbij
ook de monumentale delftsche poort), en de oostelijke stadswijken
koningsbrug en de leeuwen overleven het bombardement en de vuurzee |
1953 |
|
watersnoodramp: nieuwe dijk langs de maas wordt aangelegd:
maasboulevard
koningsbrug ('vier leeuwenbrug') wordt afgebroken
de leeuwen van de hofpoort worden weer verplaatst:
drie kijken uit over
het verkeer van de rivier en de maasboulevard, de vierde bij een marinierskazerne
in ede |
|
|
twee van de leeuwen van van keersbergen, van de afgebroken hofpoort, bij de koningsbrug
two of the lions of van keersbergen of the demolished hofpoort, at the koningsbrug |
|
|
hofpoort gate chronology |
|
|
1426 |
rotterdam city account bills first mentioning of the
gate (1426-1427): 'gates and fences damaged by storms, amoungst which the little
gate near the delft gates'
(originaly probably awall tower that was made into a gate and connected
to the hoff (court, or castle) of weena with the city |
approx. 1540 |
at the same time when the delft gate is renewed, the
smaller gate nearby, now for the first time mentioned by the name
of hofpoort, is also renewed and built of stone |
1614 |
construction of new hofpoort |
1618 |
city connected through hofpoort with draw brigde over
moat
(hofpoort gate more importance) |
1778 |
old hofpoort demolished, construction of a new, decorative
hofpoort (design dollong) with four lions (design johannes
keerbergen
name of space outside gate: slagveld (battle grounds) |
1829 |
canal (moat) between delft gate and hofpoort filled
in
new square: name becomes hofpoortplein |
1833 |
rotterdam fast growing; traffic demands more space:
hofpoort demolished
the four decorative lions stored away
at hofpoortplein: 1853-1867 cattle-market rotterdam groeit snel; het
verkeer eist meer ruimte: hofpoort wordt afgebroken |
1861 |
koningsbrug (king's bridge) constructed across
oude haven and maas river connection
(to allow traffic from boompjes to oosterkade)
four lions of hofpoort placed on this bridge for decoration
bridge gets nickname four lions bridge |
1868 |
by council decision: hofpoortplein becomes
hofplein |
1940 |
german bombs and subsequent fire-blaze destroy rotterdam
city centre, including hofplein area (and the monumental delft gate),
and the quarters to the east of the centre
koningsbrug and the lions - located more towards the river
- survive the bombing and the fires |
1953 |
zeeland and holland islands flooding: constructions
of dike maasboulevard along the maas are part of the
delta plan, for protection against these floods, cause koningsbrug,
'four-lions-bridge', to be demolished
three lions now rest at that maasboulevard overlooking the river
one is at one of the marines barracks on the veluwe as a thanks
to their heroic defense of rotterdam in may 1940 |
|
onderzoek gedaan naar de rotterdamse hofpoort
door marius kolff
bij de gemeentelijke archiefdienst rotterdam, 1993
het shell-gebouw waarin de toenmalige hofpoort-zaal
zich bevond (hofplein, rotterdam)
was toen (1993) in gebruik door shell nederland
later verhuisde shell haar kantoor
van shell nederland naar een andere locatie
daarna kreeg het gebouw van de nieuwe eigenaar
de naam: hofpoort |
|
(terug naar hofpoort)
(back to hofpoort)
Top |
|
investigation on the rotterdam hofpoort
by marius kolff
at the municipal archives rotterdam, 1993
the building that holds the 'hofpoort' hall (hofplein, rotterdam)
was at that time (1993) in use by shell nederland
later shell moved her offices to another location
after that the building was renamed: hofpoort |